پیش از اینکه بیشتر مردم درباره گسترش و پیشروی تروریسم آنلاین دقیقتر بدانند، یوتیوب اصلیترین محل برای فعالیتهای اینترنتی گروههای جهادی و تروریستی محسوب میشد. این پلتفرم که همواره یکی از پرطرفدارترین وبسایتهای جهان بوده، بهعنوان یک مرجع عمومی برای انتشار سخنرانیهای روحانیان افراطی و درخواست جمعآوری پول برای این گروهها شناخته میشد. در عین حال بخش نظرات آن، شرایطی را برای جذب نیروهای جدید و مستعد بهمنظور پیوستن به گروههای تروریستی فراهم کرده بود.
اما بررسیهای جدید نشان میدهد که شرکت گوگل برای مبارزه با تبلیغات آنلاین گروههای افراطی و تروریستی در یوتیوب موفق عمل کرده و توانسته است فعالیتهای آنها را نسبت به گذشته، با ایجاد محدودیتهای مختلف بهصورت چشمگیری کاهش دهد.
به گفته ریتا کتز، مدیر اجرایی موسسه بینالمللی تجسس تروریست «SITE Intelligence»، مشکل یوتیوب با ظهور ماشین تبلیغات ارتجاعی داعش و القاعده، به بالاترین حد خود رسید. به گفته او، گروههای تروریستی از شیوههای تزریق نامحسوس محتوا به یوتیوب استفاده میکردند. مسالهای که مقابله با آن با توجه به دامنه فعالیتهای آنها، پیچیدهتر از همیشه بود.
بررسیهای کلی موسسه بینالمللی تجسس تروریست، در سالهای اخیر نشاندهنده این است که یوتیوب در گذشته در صدر فهرست لینکهای بهاشتراک گذاشته شده توسط گروههای افراطی قرار داشت. اما طی دو سال گذشته، اعمال سیاستهای نظارتی و کنترلی جدید در یوتیوب سبب شده است که این گروهها از این پلتفرم کمتر از سابق استفاده کنند. به عبارتی سختتر شدن امکان استفاده از یوتیوب و حذف محتوای تروریستی، آنها را از این پلتفرم بیرون انداخته است.
کنت واکر، مشاور عمومی گوگل در ژوئن سال ۲۰۱۷ اعلام کرده بود که این شرکت برای پالایش و حذف محتوای تروریستی در یوتیوب، گامهای موثری برداشته است. بهرهبرداری از فناوریهای نوین پردازشی، هوش مصنوعی و بهروزرسانی سیاستهای عمومی یوتیوب، بخشی از مواردی بوده که گوگل برای مبارزه با تروریسم آنلاین در پیش گرفته است.
اما این پایان ماجرای تروریسم آنلاین نیست. استفاده داعش و القاعده از اکثر پلتفرمها مانند یوتیوب، توییتر و فیسبوک، نشان میدهد که این گروهها به همه جا سرک میکشند. در بررسیهای اخیر، استفاده از ۱۰۰ پلتفرم متفاوت توسط این گروهها ثبت شده است.
ماشین تبلیغات آنلاین تروریستها، بدون در نظر گرفتن میزان اثرگذاری و تلاشهای شرکتها در حذف محتوای این گروهها، بسیار گسترده، پیچیده و با رویکردهای منحصربهفرد در صنعت تکنولوژی است. همانطور که در دو دهه گذشته شاهد بودهایم، تروریستها از هر کجا طرد و بیرون انداخته شوند، دوباره از در دیگری وارد میشوند.
هوشیاری آنلاین در مبارزه با افراط گرایی، امری بسیار حیاتی است. متوقف کردن تبلیغات تروریسم آنلاین، نیازمند همکاری و هماهنگی بین دولتها، نهادها و شرکتهای فناوری است. همچنین موفقیتهای اخیر یوتیوب در راستای کنترل و کاهش انتشار محتوای تروریستی در آن، نباید تنها بهعنوان یک پیروزی دیده شود، بلکه باید الگویی برای سایر پلتفرمها جهت مبارزه با تروریسم آنلاین و خشونت دیجیتال باشد.
توضیحات بیشتر در:
- Four steps we’re taking today to fight terrorism online
- A SITE Study on the ICT Platforms Used to Spread ISIS and AQ Media